Καρκίνος Παχέος Εντέρου

Ο καρκίνος παχέος εντέρου είναι ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος παγκοσμίως και αναπτύσσεται επί μακρό χρονικό διάστημα. Στις μέρες μας γνωρίζουμε ότι οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου ξεκινούν σαν πολύποδες, εκ των οποίων κάποιοι έχουν προδιάθεση για ανάπτυξη καρκίνου και κάποιοι άλλοι όχι. Ένας συγκεκριμένος τύπος πολύποδα, που ονομάζεται αδένωμα με τα χρόνια μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο και πρέπει να αφαιρείται.

Το παχύ έντερο αποτελείται από 4 τμήματα: το ανιόν, το εγκάρσιο, το κατιόν και το σιγμοειδές, ενώ οι κύριες λειτουργίες του είναι η απορρόφηση, η έκκριση, η κινητικότητα, ο σχηματισμός και η αποβολή των κοπράνων. Ο καρκίνος ενδέχεται να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε από τα 4 τμήματα του εντέρου και, ανάλογα με τον εντοπισμό του, παρουσιάζει διαφορετικά συμπτώματα.

Όπως προαναφέρθηκε, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος και συναντάται κατά 90% σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών.

Τα τελευταία 20 χρόνια, η θνησιμότητα από καρκίνο του παχέος εντέρου έχει μειωθεί, επειδή πλέον διαθέτουμε τα κατάλληλα εργαλεία έγκαιρης διάγνωσης και οι θεραπείες έχουν βελτιωθεί αισθητά. Πιο συγκεκριμένα, η 5ετής επιβίωση είναι 90% για τους ασθενείς που ο καρκίνος τους εντοπίζεται και αντιμετωπίζεται σε αρχικά στάδια, πριν να εξαπλωθεί. Γι’ αυτό οι τακτικές εξετάσεις με σκοπό την έγκαιρη πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι πολύ σημαντικές.

Για τον καρκίνο παχέος εντέρου υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου:

• Δίαιτα και Διατροφή. Επιδημιολογικές μελέτες καταδεικνύουν ότι η θνησιμότητα αυξάνει σε πληθυσμούς που καταναλώνουν πολλές πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης και κορεσμένα λίπη, και λίγες φυτικές ίνες. Αντιθέτως, οι μελέτες φανερώνουν την προστατευτική ιδιότητα των φυτικών ινών, που περιλαμβάνονται στις οικογένειες των φρούτων και των λαχανικών.
• Παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο
• Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου και πολύποδων του παχέος εντέρου. Όταν υπάρχουν περιπτώσεις καρκίνου στο παχύ έντερο σε 1ου βαθμού συγγενείς, η πιθανότητα εμφάνισης της ίδιας μορφής καρκίνου τριπλασιάζεται.
• Ηλικία. Ασθενείς με ηλικία άνω των 50 ετών έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ορθοκολικό καρκίνο.
• Καθιστική ζωή. Η έλλειψη σωματικής άσκησης επηρεάζει την κινητικότητα του εντέρου με αποτέλεσμα να αυξάνει ο κίνδυνος για καρκίνο του παχέος εντέρου.
• Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου. Ο καρκίνος παχέος εντέρου θεωρείται επιπλοκή χρόνιας φλεγμονώδους εντερικής νόσου και εμφανίζεται συχνότερα σε αυτούς τους.

Πολλές φορές, οι αδενωματώδης πολύποδες που ευθύνονται για τον καρκίνο παχέος εντέρου είναι ασυμπτωματικοί, με αποτέλεσμα να μην γίνονται εγκαίρως αντιληπτοί στα αρχικά στάδια, όπου η επιτυχής αντιμετώπιση έχει τις υψηλότερες πιθανότητες.

Επιπλέον, αρκετά από τα συμπτώματα – όταν αυτά υπάρχουν – είναι ασαφή. Για παράδειγμα, τυχόν αλλαγές στην κινητικότητα του εντέρου (δυσκοιλιότητα, διάρροιες, ή ασχημάτιστα κόπρανα) δεν προκαλούν την προσοχή του ασθενούς και αποδίδονται σε διαιτητικές αλλαγές.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να εμφανίσει τα παρακάτω συμπτώματα:

• αίμα στα κόπρανα
• αδυναμία ή εύκολη κόπωση
• ανεξήγητη απώλεια βάρους
• διάχυτο κοιλιακό άλγος ή κράμπες
• αιμορραγία από το ορθό
• αναιμία (δευτερογενώς λόγω αιμορραγιών)
• άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα (π.χ. ναυτία, εμετοί)
• αλλαγή στις συνήθεις κινήσεις του εντέρου (π.χ. διάρροια ή δυσκοιλιότητα)

Σκοπός είναι η μέγιστη δυνατή επιβίωση του ασθενή. Το στάδιο, το μέγεθος, η θέση και η έκταση του καρκίνου καθορίζουν την τελική έκβαση της νόσου.

Η κύρια αντιμετώπισή  γίνεται με χειρουργική επέμβαση και συχνά επικουρείται από χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.

Η χειρουργική επέμβαση γίνεται με την ανοιχτή μέθοδο ή τη λαπαροσκοπική κολεκτομή. Η λαπαροσκοπική κολεκτομή είναι ασφαλής και αναίμακτη μέθοδος που γίνεται με πολύ μικρές τομές στο πάσχον τμήμα του παχέος εντέρου.

Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου (κολεκτομή) αποσκοπεί στην ριζική αφαίρεση του όγκου και την επανένωση – επαναφορά της συνέχειας του εντερικού αυλού. Η εγχείρηση πραγματοποιείται από έμπειρο Χειρουργό.

Σήμερα, με τη λαπαροσκοπική κολεκτομή μειώνεται σημαντικά το εύρος της χειρουργικής τομής και κατ’ επέκταση, μειώνεται ο μετεγχειρητικός πόνος και ο χρόνος ανάρρωσης.

Με λαπαροσκοπική μέθοδο είναι εφικτό χειρουργηθούν όλες οι παθήσεις του παχέος εντέρου (όλες οι καλοήθεις, αλλά και ο καρκίνος παχέος εντέρου), για τις οποίες χρειάζεται κολεκτομή. Επιπρόσθετα, μπορούν να γίνουν όλοι οι τύποι κολεκτομών (δεξιά & αριστερή κολεκτομή, σιγμοειδεκτομή, χαμηλή πρόσθια εκτομή, ολική κολεκτομή).

Αναλυτικότερα τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής κολεκτομής είναι:

• Ελάχιστο τραύμα
• Αποφυγή πρόκλησης μετεγχειρητικών κηλών
• Περιορισμός της καταστροφής των ιστών λόγω μικρού χειρουργικού τραύματος
• Μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος
• Μεγέθυνση του χειρουργικού πεδίου και προβολή αυτού σε οθόνη έτσι ώστε ο γενικός χειρουργός να εργάζεται με μέγιστη ακρίβεια
• Ελάχιστη απώλεια αίματος
• Μικρότερο ποσοστό ενδοκοιλιακών συμφύσεων με αποτέλεσμα την αποφυγή πρόκλησης συμφυτικού μετεγχειρητικού ειλεού
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
• Ταχύτερη κινητοποίηση, ανάρρωση του ασθενούς και επάνοδο στην εργασία του

Η χημειοθεραπεία συνίσταται στην χρήση φαρμάκων τα οποία καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα.

Η ακτινοβολία είναι θεραπεία με ακτίνες υψηλής ενέργειας (όπως οι ακτίνες Χ) οι οποίες καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει διαιτητικές αλλαγές, καθώς και τροποποίηση του τρόπου ζωής  με στόχο την πρόληψη του Καρκίνου Παχέος Εντέρου:

• Μειωμένη κατανάλωση ζωικού λίπους (λιγότερο από το 20% του συνόλου των λαμβανομένων θερμίδων).
• Αποδεδειγμένα, η μεσογειακή διατροφή έχει χαρακτηρισθεί ως αντικαρκινική. Αυτή περιλαμβάνει φρέσκα λαχανικά και φρούτα, ψωμί ολικής αλέσεως, δημητριακά, όσπρια και ελαιόλαδο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η λήψη σημαντικής ποσότητας φυτικών ινών, βιταμινών, ιχνοστοιχείων και άλλων συστατικών με αντικαρκινική δράση.
• Λήψη ασβεστίου μέσω των γαλακτοκομικών προϊόντων (έχει προφυλακτική δράση).
• Καθημερινή άσκηση